مزایا و معایب رهن خانه چیست؟

چرا بعضی از افراد حتی با داشتن توان مالی جهت خرید خانه ترجیح می‌­دهند خانه‌­ای رهن کنند؟ انواع رهن و اجاره خانه در دنیا به چه صورت است؟ در این مقاله به صورت مختصر و مفید مزایا و معایب رهن خانه برای شما شرح داده می­‌شود که پاسخ سوالات بالا نیز در آن توضیح داده شده است و مطالعه آن برای شما پیشنهاد می­شود. قبل از هر چیز بهتر است بدانیم رهن خانه چیست و از چه زمانی این روش در میان جوامع ابداع شد؟

 

رهن و اجاره خانه چیست و از چه زمانی شکل گرفت؟

این که رهن و اجاره خانه از چه زمانی شکل گرفت، به وضوح مشخص نیست ولی از همان زمان بحث اسباب کشی نیز مطرح بوده است. زیرا از گذشته‌های دور افراد خانه، زمین یا ملک خود را به افراد کم بضاعت، به صورت رهن و اجاره می‌سپردند. حتی در زمان پیامبر اسلام حضرت محمد (ص)، افراد بخشی از خانه‌­های خود را به مهاجران می‌­سپردند، هرچند هزینه‌­ای دریافت نمی‌­کردند!

در زمان حکومت فرعون در مصر باستان، مردم، برده فرعون بودند و تمام دارایی و املاک از آن فرعون بود. بعد­ها، در زمان حکومت رومانی، افراد ثروتمند و سطح بالای جامعه خانه‌­های خود را به افراد با توان مالی کم، به‌خصوص زندانی­‌های جنگی، به صورت رهن و اجاره واگذار می‌­کردند. هرچند به دلیل هزینه‌­های بالای اجاره، فاصله طبقاتی زیادی بین قشر فقیر و ثروتمند جامعه شکل گرفت، اما حداقل مثل دوران حکومت فرعون، مردم برده نبودند!

در سال 1809، واژه «رهن» توسط دیوید ریکاردو به صورت یک قانون، تنظیم و تصویب شد. این قانون در میان دیگر فرم‌­های ابداعی شاهکار او، با نام اصول مالیات و اقتصاد سیاسی ارائه شد. اصول مالیات و اقتصاد سیاسی، یکی از کلیات مهم اقتصادی و منبع قوی از قوانین رهن، به معنای چیزی که امروزه با آن آشنا هستیم بود. برای راحت شدن روند اسباب کشی از یک مجموعه فروش کارتن اسباب کشی خوب استفاده کنید.

 

چرا مردم جای خریدن خانه، ترجیح می‌­دهند آن را رهن کنند؟

در کشورهای بسیاری شهروندان و افرادی که مقیم آن کشورند، در تلاش برای تهیه خانه خود هستند. آنان بیش از هر چیز دیگر تمایل دارند درآمد بیشتری کسب کنند، تا بتوانند خانه خود را خریداری کرده و در آن اقامت کنند. خانه که به عنوان یک دارایی ارزشمند در جوامع محسوب می­شود، همواره یکی از اصلی‌­ترین نیازهای اساسی انسان‌­ها بوده است.

اما در کشورهای توسعه یافته، مردم بیشتر از خرید یک خانه، رهن آن را ترجیح می‌­دهند. جدا از عدم توانایی مالی جهت خرید خانه، عواملی چون هزینه­ مالیات دارایی، حفظ و نگهداری خانه، موانع حساب­‌های مالی و تفاوت­‌های فرهنگی، موجب ترجیح افراد به انتخاب رهن خانه می‌­شود. از سوی دیگر، افراد زیادی به منظور کار در خارج، به کشورهای زیادی سفر می‌کنند و اقامت در یک خانه ثابت در هر کشور، برای آن­ها کاری بیهوده و بی‌معنی خواهد بود. به همین دلیل خیلی از افراد جای خریدن یک خانه، آن را رهن می­‌کنند. هرچند که از مزایا و معایب رهن خانه نیز آگاه بوده باشند.

 

انواع رهن و اجاره خانه در دنیا

قراردادهای رهن و اجاره خانه در تمام دنیا به یک شکل نیستند. هرچند در ایران هنوز از روش‌­های قدیمی استقبال می‌­شود اما باز هم گونه­‌های جدیدتر از روش­ های رهن و اجاره خانه وارد سبک زندگی ایرانی شده است. برای مثال، تا سال‌­های دور مردم از سبک رهن خانه­ به صورت مبله اطلاع چندانی نداشتند. بعدها فقط برای پذیرایی و اقامت مسافران و توریست ها از این سبک استفاده می‌­کردند. تا اینکه خانه های مبله برای رهن و اجاره های بلند مدت نیز وارد این گونه قراردادها شد. البته هنوز هم این نوع رهن بیشتر در کلان شهری چون تهران به چشم می‌­آید و سایر شهرهای بزرگ چون اصفهان هنوز از چنین روشی استقبال نمی­‌کنند. اگر بخواهیم به انواع روش های رهن و اجاره خانه اشاره کنیم، نمونه­‌های زیر از جمله این موارد هستند:

یکی از انواع رهن و اجاره خانه که در ایران مرسوم­تر است، پرداخت مبلغ پیش پرداخت با نام رهن، به صاحبخانه که به عنوان امانت نزد او می‌­ماند و واریز اجاره‌خانه به صورت ماهانه است. معمولا رهن خانه در ایران، هزینه زیادی را دربر می­‌گیرد. درست برخلاف سایر کشورهای جهان که معمولاً هزینه رهن خانه در نهایت شاید 4 الی 5 برابر اجاره خانه باشد. برای یادگیری بهتر بسته بندی لوازم منزل نیز به لینک قبل می‌توانید مراجعه کنید.

یکی دیگر از انواع اجاره خانه، دادن مبلغ رهن به میزان خیلی زیاد و حذف اجاره خانه است. به این صورت که صاحب خانه با دریافت هزینه رهن می­‌تواند آن را سرمایه‌­گذاری کند و تا اتمام قرار داد، از سود آن بهره ببرد. مستاجر نیز بدون پرداخت هزینه اجاره، تا اتمام قرارداد در خانه اقامت می­‌کند.

موارد بالا عموما در ایران به صورت سالانه در نظر گرفته می‌­شود و هر سال می‌­توان آن را تمدید کرد. اما در سایر کشورها رهن و اجاره خانه به شکل 1 ماهه، 3 ماهه، 6 ماهه، 1 ساله،2 الی 10 یا 20 ساله نیز مشاهده می­‌شود. رهن خانه به شیوه 10 ساله یا 20 ساله در کشور آمریکا به این صورت است که فرد برای مدت 10 سال مبلغ زیادی را نزد صاحب‌خانه می‌گذارد که این به نشانه پیش پرداخت خرید خانه است و بسیار به گرفتن وام از بانک شباهت دارد.

در این روش مستاجر در طی سالیان تلاش می­‌کند تا هزینه کامل خانه را جمع‌آوری کرده و در نهایت آن را به صاحب خانه بپردازد. او با اطمینان به این که خانه به او تعلق دارد، در آن جا زندگی می­کند. عموماً کسانی که دارای کار ثابت با حقوق و مزایا هستند و قصد مهاجرت و جابجایی نیز ندارند، این روش را انتخاب می‌­کنند. قراردادهای 1 ماهه، 3 ماهه و 6 ماهه بیشتر برای خانه‌ها یا اتاق‌های اشتراکی بسته می‌­شود. اما خانه یا اتاق اشتراکی چیست؟

خانه یا اتاق با فضای اشتراکی، یکی از روش های نوین و مقرون به صرفه رهن و اجاره خانه است و به قراردادی گفته می‌شود که در آن فرد از یک خانه با اتاق­‌های فراوان، یا اتاق با تخت‌­های زیاد شبیه به پانسیون، اتاق یا تختی را با هزینه خیلی کمتر از کرایه یک آپارتمان یا خانه، اجاره می­کند. او و سایر افرادی که در آن خانه مستاجر محسوب می­‌شوند می‌­توانند از سرویس بهداشتی، آشپزخانه، حمام، اینترنت، لاندری و خشک شویی، بالکن، سالن کنفرانس، سالن تلویزیون، لابی، سالن مطالعه، حیاط و در موارد مجهزتر، استخر، باشگاه و… به صورت اشتراکی استفاده کنند. حتی نمونه هایی وجود دارد که حمام و دستشویی به صورت اختصاصی برای هرکس وجود داشته باشد.

این روش در ایران بیشتر به اجاره خوابگاه های دانشگاه شباهت دارد. حیوانات یا پرندگان خانگی، بسته به اجازه صاحب خانه می‌­توانند همراه افراد آورده شوند. موردهای پیشرفته‌­تر این نوع رهن که سرویس تمیزکاری و خدمات اتاق از جمله آوردن صبحانه به اتاق، نگهداری از حیوانات یا استفاده از سرویس های غذای آماده به صورت ماهانه به آن افزوده شده، متقاضیان زیادی را به سوی خود جلب کرده است. افراد زیادی هستند که ترجیح می­دهند همچون یک مسافر در هتل زندگی کنند، تا اینکه تمام کارهای خود را به تنهایی انجام بدهند. البته افراد زیادی نیز هستند که داشتن یک حریم شخصی آرام را به فضاهای شلوغ و پرتردد ترجیح می­دهند.

 

مزایا و معایب رهن خانه در مقایسه با خرید خانه

به طور کلی رهن و اجاره خانه با هر روش، یکسری فواید و ضررهایی را به همراه دارد که فرد متقاضی قبل از انجام قرارداد، باید از آن آگاه باشد. در قسمت بعد راجع به مزایا و معایب رهن خانه توضیح داده می­شود:

 

مزایای رهن خانه

1. رهن و اجاره یک دارایی، در مقایسه با خرید آن، به شما قابلیت انعطاف بیشتری می دهد. این موضوع به خصوص برای کسانی که ممکن است با تغییرات ناگهانی زیادی از جمله جابجایی محل کار روبرو شوند، بیشتر صدق کرده و مفید خواهد بود. رهن و اجاره خانه، تعهد و الزام بلندمدت چون خرید خانه را ندارد و این بهترین انتخاب خواهد بود، اگر شما از جمله کسانی هستید که قصد ماندن در یک مکان مشخص، برای مدت زیاد ندارید.
2. به عنوان یک مستاجر، این احتمال وجود دارد در جایی که زندگی می­کنید، توانایی خرید خانه برایتان مقدور نباشد. یا شاید خرید یک خانه هرچند کوچک در آن موقعیت و مکان آرزویی محال باشد! کلان شهرهایی چون نیویورک، لندن یا شاید تهران از جمله این مکان­ها هستند.
3. جابجایی مستاجر از یک مکان به مکان دیگر، نسبت به زمانی که مالک یک خانه هستید و قصد فروش آن را دارید آسان­تر است. همچنین مستاجر، استرس صاحب خانه جهت پیدا کردن شخص مسئولیت پذیری که بتواند خانه‌­اش را به او واگذار کند، نخواهد داشت.
4. هزینه بیمه، جهت نگهداری خانه و جلوگیری از وقایع و اتفاقات احتمالی، توسط صاحب خانه پرداخت می­شود و مستاجر نیازی به پرداخت هزینه اضافه، بابت حق بیمه نخواهد داشت.
5. بعد از پرداخت رهن در روش رهن کامل، مستاجر می­تواند درآمد خود را به صورت پس انداز در جای دیگر ذخیره یا سرمایه گذاری کند. این اندوخته ممکن است برای خرید خانه یا خرید سهام بورس باشد. در این صورت مستاجر نگران هزینه­‌های پرداخت وام خانه نخواهد بود.
6. در خانه های اشتراکی، مستاجر با هزینه بسیار کمی می­تواند در کنار سایرین زندگی کند. از جمله مزایای این روش، معاشرت با افراد و دوستان بوده به صورتی که شخص احساس تنهایی نخواهد کرد. همچنین اکثر امور مرتبط با خانه از جمله پرداخت قبوض یا خدمات مرتبط با اینترنت، توسط صاحب خانه انجام خواهد گرفت و در زمان صرفه‌­جویی خواهد شد. نیز وظایف تمیز کردن و رسیدگی به خانه، بین مستاجران تقسیم خواهد شد.در خانه­‌ها یا اتاق ­های اشتراکی پیشرفته، حتی کوچکترین کارها از جمله شارژ اینترنت و خدمات آنلاین، نظافت کلی محل اقامت از جمله باغبانی، تعویض آب استخر و شستشوی آن، پارک کردن ماشین، امور لاندری توسط خدمه انجام می­گیرد و فرد فقط با پرداخت حق شارژ و اجاره خود می­تواند به آسانی از این خدمات استفاده می­کند. با این نوع زندگی، فرد می­تواند تمرکز خود را روی کار و دیگر اهداف مهم زندگی بگذارد.
7. از دیگر مزایا رهن خانه، عدم پرداخت مالیات دارایی از سوی مستاجر است.

 

معایب رهن خانه

1. یک مستاجر، ملزم به انجام یکسری قوانین و مقررات طبق تعهدی که به صاحب خانه داده است، دارد. این قوانین و تعهدات میتواند آزادی فرد را از او بگیرد و در صورت اتفاق یا حادثه، ملزم به نوسازی خانه می­شود. اینکه فرد در یک خانه باید به صورت دایم کارها و اعمال خود را کنترل کند، تا آسیبی به منزل صاحب­خانه وارد نشود، خود می­تواند موجب شکل گرفتن استرس، تنش، نگرانی و حس زیر ذره بین قرار گرفتن او از سوی مالک شود. اگر کسی مالک خانه باشد مسلماً مواظب خانه خود است، اما اگر به صورت ناخواسته اتفاقی برای خانه‌­اش بیافتد نگرانی و اضطراب او به اندازه یک مستاجر نخواهد بود!
2. یک مستاجر نمی­تواند در خانه‌­ای که آن رهن و اجاره کرده است، تغییراتی صورت دهد، مگر با اجازه و توافق صاحبخانه. دیده شده خیلی از مالکان، خانه خود را بازسازی و نو نمی­کنند و آن را به صورت معیوب با سیمای زشت برای اجاره در اختیار مستاجر قرار می­دهند. بسیاری از مستاجران از مالک تقاضای بازسازی می­کنند، مثل انجام اموری چون نصب کاغذ دیواری یا تعویض کابینت های فرسوده، اما صاحب خانه از انجام چنین کاری خودداری می­کند. حتی اگر صاحب­خانه اجازه انجام چنین کاری را به مستاجر بدهد، حاضر به پرداخت مبلغ بازسازی خانه به مستاجر نخواهد بود. این یکی از معضلات شیوه زندگی به صورت رهن خانه است که به خصوص در ایران مشاهده می‌­شود.
3. هنگامی که شما قصد رهن کردن یک خانه را دارید، مجبورید به طور مکرر با دفتر املاک در ارتباط باشید تا بتوانید یک منزل خوب برای رهن و اجاره تهیه کنید. این کار بسیار زمان‌بر خواهد بود، حتی اگر خود به تنهایی در جستجوی یک خانه باشید. از طرف دیگر، یک ساله بودن قراردادهای رهن و اجاره خانه، این مشکل را دوچندان خواهد کرد. مستاجر مجبور است هر سال مدت زمان زیادی را صرف پیدا کردن یک خانه مناسب جهت رهن کند.
4. رهن و اجاره یک خانه، به ثروت و دارایی مستاجر چیزی نخواهد افزود! زیرا خانه متعلق به مالک است و دارایی او محسوب نمی‌شود. حتی اگر خانه صاحب­خانه، با وام بانکی خریداری شده باشد، این مستاجر است که هزینه وام خانه را پرداخت می­کند!
5. زمانی که یک خانه را رهن می­‌کنید، کنترلی برای نوسانات سالانه هزینه کرایه خانه و مبلغ رهن ندارید. نوسانات قیمت، تحت تاثیر تورم قرار می­گیرند و چه بسا مالک‌­هایی که علاوه بر تورم، بی­‌دلیل هزینه­‌های رهن و اجاره خانه را افزایش می­‌دهند. متاسفانه این کار در ایران، در بین صاحبخانه­‌ها بسیار رایج است!
6. هیچ تضمینی وجود نخواهد داشت که در پایان یک قرارداد، صاحبخانه خانه خود را به مدت یک سال دیگر برای مستاجر تمدید کند! بنابراین همواره این احتمال وجود دارد که مستاجر سال به سال در حال اسباب کشی از منزلی به منزل دیگر باشد. بدتر از آن، اگر از یک شرکت اتوبار یا بارکش ایده­‌آل استفاده نکند، امکان تخریب وسایل منزل، آسیب دیدگی و گم شدن اشیا وجود خواهد داشت. علاوه بر این، خستگی­‌های ناشی از حمل بار پی در پی و استرس جابجایی به سختی اسباب کشی خواهد افزود. شرکت اتوبار ایزی پک، با داشتن کادر خدماتی مجرب و آگاه، یکی از همین شرکت­‌های ایده‌­آل و حرفه‌ای است که می‌­تواند این استرس و فشار را از دوش مستاجر بردارد.